28.3.2025.
Ambasada Republike Srbije u Berlinu je 28. marta 2025. godine organizovala književno veče posvećeno Ivi Andriću, povodom 50. godišnjice njegove smrti. Gostima su se, pored ambasadorke dr Snežane Janković, obratile istaknute slavistkinje, prof. dr Gabrijela Šubert, penzionisani profesor slavistike Univerziteta u Jeni, i dr Vesna Cidilko, penzionisani profesor slavistike Univerziteta Humbolt u Berlinu.
Pozdravivši prisutne goste, ambasador Janković je istakla da je Ivo Andrić bio jedna od najznačajnijih ličnosti srpske i jugoslovenske književnosti, kulture i diplomatije. Osvrnuvši se na njegovu bogatu diplomatsku karijeru, podsetila je da je službovao u Vatikanu, Bukureštu, Trstu, Gracu, Marseju, Parizu, Madridu, Briselu i Ženevi, te da je na kraju karijere postavljen za ambasadora Кraljevine Jugoslavije u Berlinu. Istakla je da je nakon nemačke invazije na Кraljevinu Jugoslaviju odbio ponudu nemačkih vlasti da pređe u neutralnu Švajcarsku, te da je period nemačke okupacije proveo u Beogradu, tokom koje je napisao neka od svojih najznačajnijih dela – Travničku hroniku i na Drini ćuprija. Dodala je da o njegovom radu najrečitije govori obrazloženje komisije za dodelu Nobelove nagrade za književnost:„Odlikovan je jer je kao istoričar i filozof postavio pitanje o silama i snagama koje oblikuju jedan narod i jednu naciju usred teških nesuglasica i besnih trvenja; jer je obuhvatio te razlike svojom stečenom mirnoćom; jer ih je posmatrao u svetlu razumevanja i humanosti i jer je njegovim delima svetu preneta stoička poruka naroda s Balkana.“
Dr Vesna Cidilko je govorila o bografskim podacima, literarnom stvaralaštvu i percepciji književnosti Ive Andrića u inostranstvu. Navela je da je Ivo Andrić internacionalno najpoznatiji pisac sa naših prostora, kao jedini dobitnik Nobelove nagrade iz našeg šireg regiona. Govorila je o njegovoj veoma impresivnoj biografiji i školovanju, krunisanom titulom doktora nauka Univerziteta u Gracu. Osvrnula se na vreme koje je proveo u Berlinu u svojstvu ambasadora Кraljevine Jugoslavije, za koje je rekla da ga je sam pisac okarakterisao kao veoma teško, o čemu je izdato i više knjiga.
Prof. dr Gabrijela Šubert je nadahnuto govorila o motivima Andrićevog stvaralaštva, ukazujući na motiv mosta i mitske motive. Кao centralnu tačku njegovog stvaralaštva i života navela je Vezirov most u Višegradu, kao očitu inspiraciju za delo „Na Drini ćuprija“, ali i kao „most koji u figurativnom smislu predstavlja spoj dva sveta, nacionalnog i internacionalnog, odnosno Istoka i Zapada“.
Nakon izlaganja o Andriću čitani su odlomci iz njegovih dela „Put Alije Đerzeleza“ i „Gospođica“ na srpskom i nemačkom jeziku. Ambasada je za ovu priliku priredila i izložbu fotografija Ive Andrića, među kojima su bile i fotografije iz vremena njegovog službvanja u Berlinu. Veći broj fotografija dobijenih iz Muzeja grada Beograda prikazivan je tokom trajanja književne večeri na video bimu. Nakon zvaničnog dela skupa i tokom trajanja koktela emitovana je muzika sa naših prostora koju je Ivo Andrić naročito voleo, a koja je delom izvedena i tokom svečane dodele Nobelove nagrade 1961. godine u Stokholmu. Кnjiževno veče je bilo izuzetno posećeno, a u publici je bilo gostiju iz nemačkih institucija, kulturnih krugova, diplomatskog kora i srpske dijaspore.
